ოლის ინტერვიუ
ანდრო დადიანი | ოლის ინტერვიუები
ავტორი : ოლი ქვათელაძე
ხელოვანმა ანდრო დადიანმა შემოქმედებითი კარიერა 2017 წელს დაიწყო. მისი ნამუშევრები ძირითადად სოციალური თემების კვლევას ეთმობა და რეფლექსირებს ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებზე, მწვავე პოლიტიკურ თუ საზოგადოებრივ დილემებზე. ხელოვანი საკუთარ თავს პერფორმანს არტისტს და პოეტს უწოდებს და მუშაობს სხვადასხვა მედიუმებში მათ შორის ინსტალაცია, ფოტოგრაფია და ქანდაკება.
ანდროს ნამუშევრები ხშირად იფინება საქართველოში და მის ფარგლებს გარეთ, მათ შორის ღია სივრცე/open space, თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია, Tbilisi Oxygen, Tbilisi Online Biennale, Warsaw Gallery Weekend. 2020 წლიდან ხელოვანი ქმნის პერფორმანსების სერიას, ‘მოხელე’, კუნსთჰალე თბილისთან თანამშრომლობით. 2021 წელს ანდრომ გამოსცა მისი პირველი ლექსების კრებული ‘განსაწმენდელი’.
მოგვიყევი შენს შესახებ, როგორ მიხვედი პერფორმანს არტამდე, შენი პროფესია არის თუ არა კავშირში შენს დღევანდელ საქმიანობასთან?
ჩემი საქმიანობა ყურადღებით ცხოვრებაა, განუწყვეტელი დაკვირვება და ამდენად სულიერი დაძაბულობაც, ასე, ნელა-ნელა ფორმას თავისთავად ღებულობს ცხოვრება. პროფესია აზრის ტექნიკური განხორციელების საშუალებაა, მაგრამ მე რომელი პროფესია უნდა მესწავლა რა ფაკულტეტზე უნდა ჩამებარებია ვერც კი ვხვდები. ყველა ნამუშევარს საკუთარი მასალით საკუთარ ტექნიკამდე მივყავარ.
ანდრო დადიანი არის ფსევდონიმი, სახელსა და სახეს გამიზნულად მალავ, პერფორმანსებზე იყენებ სხვადასხვა ნიღაბს, როდის გადაწყვიტე საკუთარი იდენტობის დაფარვა და რასთან არის ეს კავშირში?
გადატვირთული და გადაღლილია სამყარო სახეების, სახელების და გვარების დამახსოვრებით, მინდოდა უსახოდ ვყოფილიყავი, პირობითი ნიშანი ყოფილიყო ანდრო დადიანი და არა კონკრეტული, ამასაც თავისი მიზეზი ჰქონდა…
შენი პერფორმანსები ხშირად ეხმიანება ქვეყანაში მიმდინარე სოციალურ თუ მოვლენებს, მაგალითად: „დუმილი კლავს“, „ნიჩვრიტი“, „უფრო სქელი კანი“. როგორ ფიქრობ, რა როლი აქვს თანამედროვე ხელოვნებას მოვლენების სწორ აღქმასა და განვითარებაში?
ვინმემ იცის რა არის სწორი და არასწორი? ან თუკი ასეთ რამ არსებობს ვინ დაადგინა იმპერატიულად, რომ ხელოვანი სწორ აღქმებს უნდა ემსახურებოდეს? ჩემი მცდელობაა საკუთარი აზრის გახმოვანება, რომელიც უშვებს, რომ სამყაროში შეიძლება სხვა აზრიც არსებობდეს და თუ ვინმეს მოსაზრებები არ ემთხვევა ჩემსას იქ ჩნდება აზროვნების და ახალი ეგსისტენციის ნაპერწკალი, თანხმობა პასიურ მიყოლას გულისხმობს და მოსაწყენია.
რამდენად დრო გჭირდება პერფორმანსის მოსამზადებლად, რა დანიშნულება აქვს გარემოს და არის თუ არა გარკვეულ რისკებთან დაკავშირებული ღია სივრცეში წარმოდგენილი პერფორმანსები?
ღია სივრცეში გამართულ პერფორმანსებს აქვს თავისი მომხიბლელობა, რომელიც იმპულსურად გარემოსთან ადაპტირებას გულისხმობს, ეს პროცესი ყოველთვის გამოსვლა-არგამოსვლის საფრთხის წინ დგას და სწორედ ამ გამოსვლა-არგამოსვლის შუა შეცდომებში, დაძაბულობაში და დაუგეგმავ პაუზებში მჟღავნდება ცოცხალი ხელოვნება.
მოკლედ მესაუბრე გალერეაში არსებულ შენს ნამუშევრებზე
„ძვირფასო, შესანიშნავია შესანიშნავი…“ – ჩემი ორი დაკარგული მეგობრის მონატრება იყო, რომელიც ყველაფრის ფასად ურთერთობის აღდგენის სურვილს გამოხატავდა, ხან ირონიულად, ხან თავის უარყოფით, ზლუქუნით, უძლურებით, მონატრებით, დანანებით ნათქვამი ერთდაიგივე სიტყვა. პერფორმანსის „შენარჩუნება არის ზმნა“, ჩანახატი, მონახაზია ფაქტიურად ეს ნამუშევარი.
თანამედროვე პოეზიაზე მაინტერესებს შენი აზრი, დღევანდელ სამყაროში ის ნაკლებად აქტუალური გახდა, რა არის შენი აზრით ამის მიზეზი და რა გავლენებს განიცდის პოეზია დღემდე?
ანტიკურ დროში პოეზია კურიერის, მაცნის ფუნქციით იყო დატვირთული, მერე ძველი ბერძენი ფილოსოფოსებიც და დრამატურგებიც ფორმას, როგორც ინფორმაციის გადასატან მარტივ ჭურჭელს ისე იყენებდნენ; მოგვიანებით ჩვენამდე მოღწეული დიდი პოეტური ნაშრომები დიდებულების დაკვეთით და სადიდებლად იყო, მერე პოეტებს ადამიანის სულიერი აღზრდა და მოძღვრობა დააკისრეს, შემდეგ პოლიტიკოსებმა მასების სამართავად და პროპაგანდის სამსახურში გაამწესეს პოეტები, მთელ ამ ისტორიულ პროცესში იშვიათად იყო პოეზია თავისთავადი გარდაუვალი პოეტური განცდის მნიშვნელობით განპირობებული და ახალაა ეს დრო, აღარაა ის მასობრივი მოხმარების საგანი, თავის თავში ყვინთავს პოეზია დღეს, თავის თავს უღრმავდება და ვითარდება, დღეს ის ისეთივე კვლევითია, როგორც მეცნიერება და ამდენად შეიძლება ითქვას ყველაზე ამაღლებული დროა ამ მედიუმისთვის.
შენი პოეტური კრებული „განსაწმენდელი“ პირველი ქართული ჰომოეროტიკული პოეტური კრებული, გვიამბე როგორ გაჩნდა ამ წიგნის იდეა?
„განსაწმენდელი“ იდეით და წინასწარ მოფიქრებული კონცეფციით დაწერილი არაა, მაგრამ მერე დავალაგე კონცეპტუალურად ლექსებიც, შრიფტებიც, ფოტოებიც, ყდაც. ყდაზე ჩემი პირველი შეყვარებულის პენისის ფოტოა გამოყენებული, რომელიც დიდი პაუზის მერე დაბრუნდა ჩემს ცხოვრებაში, ომიდან იყო ახალი ჩამოსული, ახალი სიცოცხლით ვცხოვრობდით, რომ უცბად გარდაიცვალა. დიდმა ტკივილმა ქვითინი ან დამუნჯება იცის, ერთ ლექსზე მეტი ვერ დავწერე მის შესახებ, მაგრამ ყდად გამოვიტანე მისი პენისის ფოტო, მდინარის ტალღბივით შრიფტით, რომელიც განახლების, დინების და შესაბამისად „განწმენდის“ მეტაფორაა ჩემთვის.
შენი პოეზია და პერფორმანსები თანაარსებობენ, რა განცდააშენთვის ამ ორი მედიუმის შერწყმა?
როგორც არ უნდა ვანაწევრებდე ან ვაერთანებდე მათ, ჩემი ყველა საქმიანობის სათავე პოეტური ცნობიერებაა. თუკი ფორმისთვის ორგანულია, რომ ულექსოდ იყოს ნამუშევარი იყოს ულექსოდ, პოეზია მაინც მიჰყვება ყველა ნამუშევარს.
სამომავლო გეგმების შესახებ გვიამბე
სექტემბერში მაქვს პერფორმანსი OXIGEN 2021 – ზე, რომლის სათაური ჯერაც არ მაქვს, ჯანმრთელობის გაუარესების გამო ვერ ვმუშაობ და როცა მოვმჯობინდები ოცნებებზე და რეალობებზე მერე გეტყვი